Levensvragen

Omdat niemand gelijk is aan een ander zal deze vraag van persoon tot persoon verschillen. Natuurlijk wil iedereen het liefst gelukkig zijn. Toch is daarmee niet alles gezegd. Om te beginnen zal wat de een als geluk beleeft anders zijn dan wat een ander hieronder verstaat. Vervolgens ervaart iedereen zijn ongeluk anders. Bovendien heeft ieder zijn eigen manier om hierop te reageren. Waar de één zal moeten leren los te laten, zal een ander juist in actie moeten komen. De een zou wat meer naar zijn gevoel moeten luisteren, waar het voor een ander geen kwaad kan zijn verstand eens te gebruiken. Kortom: bij ieder ligt het accent anders.

'Hoe'- en 'waarom'-vragen
In haar boek Geest & drift (Servire 1993) noemt Hanneke Korteweg-Frankhuizen de vraag naar deze eigen manier: je levensvraag. Je gaat op bezoek bij een oud en wijs iemand. Je mag één vraag stellen. Wat is je levensvraag? Wat wil je het liefste leren?
Voorbeelden hiervan: hoe kan ik helemaal aanwezig zijn in wat ik doe? Hoe breng ik mijn eigenzinnigheid samen met mijn wil om deel uit te maken van een groter geheel? Hoe kan ik gewetensvol leven, zonder alles wat ik prettig vind te hoeven onderdrukken?
Dit zijn voorbeelden van echte, levende vragen. Zo'n levensvraag is niet bedacht. Die kun je ook niet bedenken. Zij komt uit je innerlijk voort. Als je op zoek gaat naar het thema dat steeds weer opduikt in je leven, herken je daarin je levensvraag. Het kennen van je levensvraag kan een impuls tot creativiteit zijn en je op ongelukkige momenten helpen je koers te hervinden.
Nu onderscheidt Hanneke Korteweg tussen vragen die met hoe en vragen die met waarom of wat beginnen. Zoals: waarom overkomt mij dit? Wat is de zin van mijn bestaan?

Van buiten naar binnen
Hanneke Korteweg vindt de 'hoe'-vragen creatiever dan de 'waarom'- of 'wat'-vragen. Bij de 'hoe'-vraag ben je bereid jezelf in te zetten en doe je een appèl op mogelijkheden die je in jezelf hebt. Bij de 'waarom'- of 'wat'-vragen is dat vaak minder het geval. Bij deze vragen lijkt het alsof je een antwoord van buiten verwacht alsof een ander dan jijzelf de reden van je bestaan weet. Het leven lijkt bij deze vragen meer te worden ervaren als iets dat moet, van buitenaf, dan een wens, van binnenuit. Toch kennen ook deze vragen een eigen dynamiek. Als de 'waarom'-vraag werkelijk gemeend is, kan uit deze vraag vanzelf een 'hoe'-vraag tevoorschijn komen. De stap van waarom naar hoe is de stap van buiten naar binnen. Als je die vraag stelt kan er van alles gebeuren en kan alles wat binnen jou aan mogelijkheden ligt aangesproken worden.
Heeft dit ook met geloof te maken? Ik vind van wel. Een criterium of iets met God te maken heeft kan zijn of iets ruimte geeft en iemand helpt te groeien en te leven zoals zij of hij is. In hoeverre iets vertrouwen verbreidt tegenover angst. Het vinden van onze levensvraag kan hieraan een bijdrage leveren. 'Waarom'-vragen ombuigen in 'hoe'-vragen - ook al kost ons dat soms veel tijd en energie - is zo'n proces dat ons helpen kan ons zelfvertrouwen te laten groeien.
Je gaat op bezoek bij een oud en wijs iemand. Hem of haar mag je één vraag stellen.
Hoe ziet jouw levensvraag eruit?

 © JOHAN BLAAUW

naar begin